Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) không còn là xu hướng mà đã trở thành động lực tất yếu để nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh quốc gia, là lời giải cho bài toán phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh phát biểu tại SURF 2025.
Tại Việt Nam, hệ sinh thái KNĐMST tiếp tục ghi nhận những bước phát triển mạnh mẽ và bền vững. Các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp được mở rộng cả về quy mô lẫn chiều sâu, góp phần tạo ra môi trường thuận lợi để doanh nghiệp ĐMST bứt phá, phát triển nhanh và đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Theo báo cáo “Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu năm 2025” do StartupBlink công bố, Việt Nam tăng thêm một bậc, vươn lên vị trí thứ 55 trên bảng xếp hạng toàn cầu, tiếp tục khẳng định sự cải thiện về chất lượng hệ sinh thái khởi nghiệp.
Tại Đông Nam Á, Việt Nam giữ vững vị trí thứ 5 sau Singapore, Indonesia, Malaysia và Thái Lan; đứng thứ 11 khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đặc biệt, Việt Nam đã vươn lên xếp thứ 28 toàn cầu về số lượng startup – cho thấy sự gia tăng nhanh chóng về quy mô và độ sôi động của cộng đồng khởi nghiệp.
Hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam được đánh giá ngày càng đa dạng và chuyên sâu với nhiều lĩnh vực tăng trưởng mạnh mẽ, như công nghệ tài chính (Fintech), trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ giáo dục (Edtech), công nghệ y tế (Healthtech) và nền kinh tế tuần hoàn.
Cùng với các kỳ lân tiêu biểu như MoMo và Sky Mavis, nhiều startup tiềm năng mới trong lĩnh vực blockchain, điện toán đám mây và logistics số đã bắt đầu vươn ra khu vực và thế giới. Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế là một trong những trung tâm KNĐMST năng động và hấp dẫn nhất khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Hoàng Minh cũng chỉ rõ, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Số lượng tổ chức, cá nhân khởi nghiệp còn thấp; số lượng doanh nghiệp KNĐMST mới chỉ đạt khoảng 0,4% trong tổng số doanh nghiệp và đến nay mới chỉ có 2 kỳ lân.
Khả năng mở rộng ra thị trường quốc tế của doanh nghiệp KNĐMST Việt Nam còn yếu; dòng vốn đầu tư mạo hiểm những năm gần đây có xu hướng giảm và sự tham gia của dòng vốn đầu tư mạo hiểm trong nước còn rất thấp.
Mối tương tác giữa các thành tố trong hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam còn chưa bền vững, hoạt động khởi nghiệp đa phần còn tự phát, thiếu tính định hướng, thiếu bài bản. Dẫn đến các doanh nghiệp khởi nghiệp phần lớn còn nhỏ bé, chưa đủ năng lực cạnh tranh trong khu vực, cũng chưa khai thác một cách có hiệu quả các kết quả nghiên cứu cũng như trí thức của bản địa.
Tinh thần ĐMST, KNĐMST chưa được lan toả mạnh mẽ trong toàn xã hội, chưa phát huy được sức mạnh toàn dân để kiến tạo hệ sinh thái toàn diện; trong đó hình thành văn hoá, nhận thức đúng về khởi nghiệp, dám chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại, khuyến khích các sự khác biệt, liên tục đổi mới và thích ứng để tạo động lực phát triển xuyên suốt.
Theo ông Hoàng Minh, những hạn chế nêu trên, một phần do các quy định pháp lý liên quan đến khởi nghiệp chưa được đầy đủ, chưa đồng bộ từ trung ương đến địa phương, chưa đáp ứng yêu cầu trước sự phát triển nhanh chóng của KHCN, ĐMST và chuyển đổi số cũng như của hoạt động khởi nghiệp.
Hải Châu
