Nhằm trao đổi, thảo luận các cơ chế, chính sách và kinh nghiệm quốc tế trong thúc đẩy đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ KH&CN) đã tổ chức Hội thảo "Mô hình và cơ chế vận hành Quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách nhà nước: Kinh nghiệm quốc tế và khả năng áp dụng tại Việt Nam". Hội thảo được tổ chức nhằm triển khai Nghị định số 264/2025/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 14/10/2025.
Hoàn thiện thể chế, thúc đẩy nguồn vốn mạo hiểm trong nước
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh nhấn mạnh, việc ban hành Nghị định thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, Nhà nước chủ động đầu tư, chấp nhận rủi ro để đồng hành cùng doanh nghiệp, hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ và thương mại hóa sản phẩm.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh phát biểu.
Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Nghị định 264/2025/NĐ-CP đánh dấu bước thay đổi về chất trong cơ chế đầu tư công cho khởi nghiệp sáng tạo. Việc xây dựng Nghị định có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành và đại diện quỹ đầu tư, thể hiện tư duy hội nhập và thực tiễn. Đây là mô hình đa chiều, phục vụ trực tiếp cho hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia trong giai đoạn tới.
Ông Phạm Hồng Quất phát biểu tại Hội thảo.
Nghị định quy định cụ thể việc thành lập, cơ cấu tổ chức, quản lý và sử dụng vốn của quỹ đầu tư mạo hiểm, xác định rõ tỷ lệ vốn ngân sách nhà nước, cơ chế giám sát và quyền, nghĩa vụ của các chủ thể tham gia, phù hợp với quy định của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Theo các chuyên gia, việc ban hành Nghị định này lấp đầy khoảng trống pháp lý lâu nay của thị trường đầu tư mạo hiểm Việt Nam, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn xã hội hóa, hình thành môi trường đầu tư minh bạch, năng động hơn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (startup).
Một trong những điểm nhấn quan trọng là khuyến khích khu vực tư nhân cùng tham gia đầu tư mạo hiểm. Các doanh nghiệp được phép góp vốn vào quỹ có sử dụng vốn ngân sách nhà nước, phù hợp với chiến lược phát triển của mình. Cơ chế này giúp liên kết chặt chẽ khu vực công và tư, vận hành nguồn vốn linh hoạt, hiệu quả, giảm dần sự phụ thuộc vào ngân sách nhà nước và thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Nghị định 264/2025/NĐ-CP cũng hướng đến chuyển đổi số trong đầu tư mạo hiểm với việc xây dựng nền tảng kết nối số giữa startup - quỹ đầu tư - chuyên gia - tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp. Mạng lưới liên kết này giúp tăng tính minh bạch, rút ngắn quy trình đầu tư, đặc biệt hỗ trợ các dự án tiềm năng ở địa phương nơi hoạt động khởi nghiệp còn hạn chế về hạ tầng và cơ hội tiếp cận nhà đầu tư.
Toàn cảnh Hội thảo.
Kinh nghiệm quốc tế và gợi mở cho Việt Nam
Tại Hội thảo, các chuyên gia chia sẻ nhiều kinh nghiệm quý từ các quốc gia đã phát triển mạnh mô hình quỹ đầu tư mạo hiểm có vốn nhà nước.
Ông Phạm Tuấn Hiệp (BK Holdings) cho rằng, thị trường đầu tư mạo hiểm Việt Nam sau giai đoạn trầm lắng đang cần một "cú huých" chính sách để khởi động và phát triển bền vững. Hiện có khoảng 4.000 startup, chủ yếu trong lĩnh vực công nghệ thông tin, trong khi startup công nghệ lõi (deep-tech, high-tech) như vật liệu mới, năng lượng, bán dẫn vẫn còn rất ít. Vai trò dẫn dắt của Nhà nước là yếu tố then chốt, đặc biệt thông qua Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, đóng vai trò cầu nối thúc đẩy dòng vốn và khuyến khích khu vực tư nhân cùng tham gia.
Ông Bùi Thành Đô, Sáng lập kiêm Chủ tịch quỹ ThinkZone Ventures, nhận định việc xây dựng mô hình quỹ đầu tư mạo hiểm theo tinh thần Nghị định 264 cần học hỏi kinh nghiệm từ Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc và Israel những quốc gia đã thành công trong việc kết hợp vốn nhà nước và tư nhân. Ở Hàn Quốc, mô hình "Quỹ của các Quỹ" (Fund of Funds) đã huy động hơn 31 tỷ USD vốn đầu tư, trong khi Singapore áp dụng cơ chế đồng đầu tư linh hoạt, đảm bảo tính thị trường nhưng vẫn duy trì được định hướng chiến lược của nhà nước.
Từ góc nhìn Nhật Bản, ông Ogata Ryosuke, Tổng Giám đốc MRIV International, Mitsubishi Research Institute tại Việt Nam, cho biết mô hình Quỹ đầu tư công - tư quốc gia của Nhật Bản đã chứng minh hiệu quả trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Với sự tham gia của Chính phủ và hơn 25 tập đoàn lớn như Mitsubishi, Toyota, Sony, Hitachi…, quỹ đã trở thành động lực khơi thông dòng vốn tư nhân và hình thành các ngành công nghiệp công nghệ cao mới.
Nghị định 264/2025/NĐ-CP là bước cụ thể hóa chính sách của Chính phủ về thúc đẩy đầu tư mạo hiểm gắn với mục tiêu phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia sẽ được cấp tối thiểu 500 tỷ đồng vốn điều lệ ban đầu, hướng tới quy mô 2.000 tỷ đồng trong 5 năm, đồng thời huy động thêm nguồn lực xã hội và khu vực tư nhân.
Việc cho phép quỹ được thuê đơn vị quản lý chuyên nghiệp, áp dụng cơ chế quản trị rủi ro linh hoạt và miễn trừ trách nhiệm trong các trường hợp rủi ro khách quan được xem là những điểm tiến bộ, giúp tăng tính chủ động và chuyên nghiệp trong hoạt động đầu tư.
Các chuyên gia đánh giá, Nghị định sẽ là bước ngoặt trong phát triển đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam, tạo nguồn lực tài chính chiến lược cho các doanh nghiệp sáng tạo, thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế tri thức, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khả năng thích ứng với biến động toàn cầu.
Trung tâm Truyền thông KH&CN
